Wat is Oedeemtherapie?

Vochtophoping
U bent of komt in behandeling bij een oedeemtherapeut omdat u last hebt van “lymfoedeem”of vochtophoping. Een zwaar of vemoeid gevoel in de arm of het been, een strak en gespannen gevoel rondom de pols, vingers, enkels, elleboog of knieën kan het gevolg zijn van vochtophoping. Vaak heeft een patiënt pijn. Behandeling is noodzakelijk om een verdere toename van het oedeem te voorkomen. Hoe deze behandeling plaatsvindt en waarom, zal de oedeemtherapeut u steeds vertellen.

Lymfoedeem
Lymfoedeem is vochtophoping die wordt veroorzaakt door een storing in het lymfsysteem. Deze storing kan zijn aangeboren. Meestal treedt lymfoedeem echter op na een ernstige beschadiging van de lymfvaten of lymfklieren als gevolg van een operatie ( oncologie ) of bestraling. Lymfoedeem begint met een gevoel van spanning in de huid door de zwelling van bijvoorbeeld arm of been. Lymfoedeem is niet alleen hinderlijk, maar kan ook ontstekingen (“wondroos”) en gewrichtsklachten tot gevolg hebben.

Lymfstelsel
Het lymfstelsel, wat een reinigings- en een afweersysteem is, is een netwerk van lymfvaten en lymfknopen door het gehele lichaam heen. In totaal heeft de mens ongeveer 600m2 lymfvatweefsel. Lymfvaten nemen weefselvocht op met daarin opgelost, eiwitten, afvalstoffen en schadelijke deeltjes die niet in de bloedbaan kunnen worden opgenomen. De schadelijke deeltjes en afvalstoffen worden in de lymfknopen vernietigd. Met name in de liezen, in de oksels en in de hals zitten veel lymfknopen die als filters werken.

Behandeling
De behandeling van lymfoedeem bestaat uit oedeemtherapie die de volgende onderdelen bevat: manuele lumfedrainage, oedeem- en fibrosegrepen, compressietherapie en bewegings- en ademhalingsoefeningen. In een aantal gevallen zal de oedeemtherapeut daarnaast gebruik maken van een drukgolfapparaat of “lymfpress.” De beste resultaten worden verkregen na een intensieve start van de behandeling. Dit betekent, dat u de oedeemtherapeut in het begin 3 tot 5 maal per week bezoekt. de duur van de totale behandeling is afhankelijk van een aantal factoren en verschilt per persoon. Om de voortgang van de behandeling te kunnen bepalen, wordt de omvang van het oedeem regelmatig gemeten. Aan het einde van de behandelperiode meet de huidtherapeut vaak een therapeutisch-elastische kous aan om het verkregen resultaat te behouden.

Manuele lymfedrainage
Manuele lymfedrainage is een techniek waarbij de oedeemtherapeut probeert, door een zachte pompende beweging, de vochtopname door de lymfvaten te stimuleren en het functioneren van goede vaten te bevorderen. Hierdoor wordt de opname en afvoer van weefselvocht verhoogd.

Oedeem- en fibrosegrepen
Oedeem- en fibrosegrepen zijn speciale handgrepen die de oedeemtherapeut toepast bij bepaalde lymfoedeemgradaties. Door middel van oedeemgrepen kan lymfvocht door het weefsel heen worden geleid naar een plaats waar het gemakkelijker wordt opgenomen. Met fibrosegrepen kan verhard weefsel (“fibrose”) soepeler worden gemaakt.

Ambulante compressietherapie
Deze therapie is een combinatie van zwachtelen en bewegen. Om het effect van de behandeling te behouden, worden ledematen ingezwachteld. In combinatie met compressietherapie is het van groot belang dat u bewegingsoefeningen doet. Als het oedeem na verloop van tijd niet verder afneemt, dan wordt er een therapeutisch-elastische kous aangemeten.

Bewegings- en ademhalingsoefeningen
De oedeemtherapeut leer u specifieke bewegings- en ademhalingsoefeningen aan, die de afvoer van lymfvocht bevorderen. U kunt dit proces verder stimuleren door de oefeningen thuis zelf te doen. Beweging stimuleert namelijk de lymfvaten, waardoor overtollig vocht wordt afgevoerd. Voldoende bewegen is dus belangrijk, maar let er wel op dat u overbelasting van het lichaam voorkomt.

Vergoeding
Alle zorgverzekeraars vergoeden oedeemtherapie, mits de oedeemtherapeut een contract heeft met de zorgverzekeraar en aangesloten is bij de NVFL.